O wielu tekstach utworów można powiedzieć, że są wierszami. Nie chodzi tu jednak tylko o poezję śpiewaną, ponieważ takie perełki pojawiają się również w szeroko rozumianej muzyce popularnej. Często muzycy oraz zespoły sięgają także po twórczość znanych poetów i wplatają ich wiersze do swojej muzyki, która nadaje im nowego znaczenia.
Jak powszechnie wiadomo, coraz rzadziej sięgamy po książkę, o poezji nie wspominając. Tłumaczymy to brakiem czasu i wysoką ceną książek. Innym powodem zaprzestania czytania jest zapewne zniechęcanie wielu osób w latach szkolnych, gdy obowiązkiem było studiowanie nie zawsze ciekawych lektur.
Niezaprzeczalnym faktem jest także to, że ostatnio na rynku muzycznym trudno jest znaleźć coś oryginalnego i zaskakującego. Brakuje artystów, którzy wnoszą do muzyki powiew świeżości, a swojego słuchacza łapią twórczością za serce i zatrzymują na długi czas. Pomimo panującej stagnacji wciąż możemy znaleźć odważnych twórców, którzy nie poddają się ogólnie panującym trendom i starają się stworzyć muzykę z przesłaniem.
Zjawiskiem jakie można zaobserwować od wielu lat jest docenianie przez polskich wykonawców piękna naszej narodowej poezji, którą wykorzystują w tekstach swoich piosenek. Po twórczość wybitnych polskich poetów sięgają zarówno artyści rockowi, popowi oraz hip-hopowi. Wszyscy dostrzegają w niej jednak problematykę, która na przestrzeni wieków wciąż jest aktualna i dzięki temu może dotrzeć do każdego odbiorcy.
Muzyka wierszem pisana
Połączenie poezji z muzyką nie jest niczym nowym, ani zaskakującym. Pomysł ten był już wykorzystywany przez wielu znanych oraz uznanych artystów. Należy do nich m.in. Marek Grechuta i jego wielki przebój zatytułowany "Niepewność". Nie wszyscy jednak wiedzą, że autorem tekstu jest Adam Mickiewicz - ten sam, który jest zmorą młodzieży przy omawianiu "Dziadów" oraz "Pana Tadeusza".
Czesław Niemen także sięgał często do utworów wielkich polskich poetów. Można do nich zaliczyć m.in. romantycznego i niedocenianego wieszcza Kamila Cypriana Norwida oraz twórcę dwudziestolecia międzywojennego Juliana Tuwima. Przykładami poetyckich utworów Czesława Niemena są takie dzieła jak monumentalna, szesnastominutowa kompozycja do tekstu "Bema pamięci żałobny rapsod" K.C. Norwida oraz przepiękna piosenka "Wspomnienie" z wierszem J. Tuwima. Na początku lat 70. powstała natomiast płyta "Niemen Enigmatic", na której artysta zaśpiewał między innymi sonet Adama Asnyka zatytułowany "Jednego serca...".
Wpływ polskiej poezji można również zauważyć u Ewy Demarczyk, która na albumie "Ewa Demarczyk śpiewa piosenki Zygmunta Koniecznego" wykonała piosenkę zatytułowaną "Wiersze wojenne", zawierającą tekst autorstwa Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Kompozycja charakteryzuje się gwałtownością i ekspresyjnością wykonania, w którym objawia się pełen wachlarz emocji. Piosenka został uznana za wzorcową realizację muzyczno-wokalną wierszy Baczyńskiego. Innym znanym utworem artystki, zawierającą wiersz wybitnego poety polskiego, jest "Karuzela z Madonnami" autorstwa Mirona Białoszewskiego.
Kolejnym przykładem poezji wplecionej w muzykę może być zespół Raz, Dwa, Trzy, który postanowił przybliżył twórczość polskiej poetki Agnieszki Osieckiej. Teksty artystki pojawiły się na płycie "Czy te oczy mogą kłamać", która jest hołdem dla zmarłej autorki znanej z wielu znanych wierszy oraz piosenek. Zespół chciał w ten sposób przypomnieć niepowtarzalną i nadzwyczajną twórczość Agnieszki Osieckiej. Trzeba przyznać, że zabieg ten udał się wręcz wyśmienicie i płyta przyniosła grupie duży sukces oraz popularność.
Jednym z najbardziej znanych artystów wykonujących wiersze najróżniejszych poetów jest Grzegorz Turnau. Do najbardziej znanych przebojów artysty należą takie piosenki jak "Cichosza", "Między ciszą a ciszą" czy "Bracka". Grzegorz Turnau wykorzystuje jednak w swojej twórczości teksty czołowych polskich poetów XX wieku, takich jak Krzysztof Kamil Baczyński, Jan Brzechwa, Bolesław Leśmian, Zbigniew Herbert oraz Konstanty Ildefons Gałczyński. W jego piosenkach można także spotkać wiersze współczesnych poetów, takich jak Michał Zabłocki, Leszek Aleksander Moczulski, Ewa Lipska, Jarosław Kilian oraz Michał Rusinek. Grzegorz Turnau sięgał również po twórczość zagranicznego poety E.E. Cummingsa ("Wiwat słodka Miłość", "Jeśli szukasz prawd", "Gdy kwitnie żonkil" - w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka). Na jego płycie "Fabryka Klamek" z 2010 roku można natomiast usłyszeć utwór "Sonet LX" do tekstu Williama Shakespeare'a.
Zespół Kult to kolejny przykład na polskiej scenie muzycznej, który w swojej twórczości inspiruje się wierszami polskich poetów. Grupa nagrała m.in. utwór zatytułowany "Śmierć poety", który zawiera tekst autorstwa Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Lider grupy, Kazik Staszewski, skorzystał natomiast z twórczości swojego ojca, Stanisława Staszewskiego, który również inspirował się twórczością polskich wieszczy. Przykładem jest utwór "Baranek", w którym pojawia się fragment "Na głowie kwietny ma wianek, W ręku zielony badylek, A przed nią bieży baranek, A nad nią lata motylek.", zaczerpnięty z "Dziadów" Adama Mickiewicza.
Grupa Homo Twist, na czele z Maciejem Maleńczukiem, podobnie jak wcześniej wymienieni artyści, postanowili wykorzystać w swojej twórczości wiersz, wcześniej już wspomnianego romantycznego poety Cypriana Kamila Norwida. W repertuarze zespołu na płycie "Moniti Revan" znalazł się ten sam utwór, z którego wcześniej skorzystał Czesław Niemen, czyli "Bema pamięci żałobny rapsod".
Przykładem młodego zespołu, który sięgnął po wiersz polskiego poety jest grupa Akurat. Formacja wykorzystała swojej piosence utwór Juliana Tuwima zatytułowany "Do prostego człowieka". Kompozycja ta jest także dobrym przykładem na ponadczasową problematykę poruszona w tekście, która pomimo upływu lat jest wciąż aktualna.
Hip-hopowa scena muzyczna także inspiruje się twórczością polskich wieszczy. Przykładem jest tutaj wydany w 2009 roku album "Poeci" polskiej grupy producenckiej WhiteHouse, który został zrealizowany według pomysłu Bogusława Pezdy. Na krążku można usłyszeć wiersze takich pisarzy jak Adam Asnyk, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Tuwim, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Ignacy Krasicki, Stanisław Wyspiański, Jacek Kaczmarski, Konstanty Ildefons Gałczyński, Adam Mickiewicz, Ryszard Danecki, Kazimierz Przerwa-Tetmajer oraz Julian Tuwim. Artyści, którzy podjęli się tego niecodziennego zadania, to m.in. Wall-E, Lilu, Donguralesko, L.U.C, Numer Raz, Sokół, Peja, Tomasz Andersen, Trzeci Wymiar, Łona, Pih, Fokus oraz O.S.T.R.
Do muzyków burzących mur, jaki stoi pomiędzy młodzieżą a poezją, dołączyli także tacy wykonawcy jak np. Stanisław Soyka, Kanał Auduktywny, Pustki oraz Novika. Artyści zrealizowali wspólnie album zatytułowany "Wyspiański wyzwala", na którym pojawiły się piosenki zrealizowane do tekstów, wspomnianego na samym początku, Stanisława Wyspiańskiego. Różnorodność gatunków oraz stylów muzycznych, które pojawiły się na tej płycie, pozwoliła dotrzeć niemalże do każdego odbiorcy i pokazać w ten sposób, że poezja może być ciekawa.
Kolejną polską grupą muzyczną, która słynie z wykonywania poezji śpiewanej, jest Stare Dobre Małżeństwo (SDM). Autorami wierszy śpiewanych przez zespół są tacy poeci jak Edward Stachura, Adam Ziemianin, Józef Baran, Bolesław Leśmian, Jan Rybowicz oraz Bogdan Loebl. Jednym z takich utworów jest "Człowiek, człowiekowi" na postawie wiersza Edwarda Stachury.
Jednym z najświeższych przykładów wplatania poezji w muzykę rozrywkową jest album "Czesław śpiewa Miłosza". Płyta została nagrana przez Czesława Mozila, który sięgnął po twórczość Czesława Miłosza, a następnie ubrał ją dźwięki. Utworami Miłosza zainspirował się także młody zespół The Poise Rite, który zrealizował krążek "Miłosz Hated Rock and Roll".
Do książki, do płyty, do szkoły
Jak widać na powyższych przykładach, poezja polska i zagraniczna cały czas cieszy się dużą popularnością u współczesnych wykonawców. Niezależnie od gatunku oraz stylu muzycznego, artyści od zawsze poszukiwali inspiracji w wierszach wybitnych pisarzy i wykorzystywali je w swojej twórczości. Nie ma w tym jednak nic dziwnego, ponieważ rytmiczność i melodyczność wierszy idealnie wkomponowuje się w dźwięki i tworzy z nimi muzyczny tandem.
Warto także dostrzec olbrzymi potencjał jaki niesie ze sobą połączenie poezji oraz muzyki popularnej. Takie pojednanie umożliwia dotarcie z wierszami do szerokiego grona odbiorców, szczególnie tych młodych. Może to właśnie wykorzystanie piosenek z wierszami zachęci młodzież do czytania poezji. Posługując się autorytetem muzycznych idoli znacznie łatwiej byłoby przemówić do nastolatków, którzy są zazwyczaj sceptycznie i niechętnie nastawieni do czytania wierszy. Ukazanie plastyki słowa i możliwości jakie ono daje w kontakcie z muzyką, mogłoby zachęcić wiele osób do samodzielnego sięgania po poezję. W końcu nauka poprzez zabawę jest zdecydowanie lepszą metodą niż przymus, który zazwyczaj rodzi bunt.
